Η Διακήρυξη μας !

Δεν θα ασχοληθούμε πλέον με τους παραμυθατζήδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ.Καταλάβαμε τι είναι αυτό το πολιτικό μείγμα.
Αυτοί που οι πατεράδες τους κάποτε τόλμησαν να αυτοπροσδιορισθούν σαν ανανεωτές της Κομμουνιστικής Αριστεράς δηλ,του ΚΚΕεσ ,επιζητούν σήμερα να μας πείσουν όχι μόνο να μείνουμε σκυφτοί,και γονατισμένοι αλλά και να αποδεχθούμε ,αυτά τα φασιστικά τερτίπια τους.
Η Κυβέρνηση των υποτακτικών των προσκυνημένων ,και των παραμυθατζήδων καταρρέει.Οι μάγκες του ΠΑΣΟΚ ,που την αύξησαν ,την παρατούν,με αποτέλεσμα στις επερχόμενες εκλογές ,να πάρουν ένα μονοψήφιο ποσοστό του εκλογικού σώματος περίπου μια μούτζα ψήφων.
Απαιτούμε και απευθύνομαστε σε όλους τους θαμώνες της Βουλής :
1.Αυξήσεις στους μισθούς και επιστροφή των κλεμμένων από τον Βενιζέλο τον Λοβέρδο και τον Κατρούγκαλο ( συντάξεις κλπ)
2.όχι φόρους στη φτωχολογιά
3.αύξηση των φόρων στους λεφτάδες.
4.ΕΜΦΙΑ σε αυτούς που έχουν  μεγάλη περιουσία.
5.κατάργηση της φοροληστείας.
6.Πάταξη της ανομίας με λειτουργία των φυλακών Υψίστης ασφαλείας και τροποποίηση των Νόμων σε περιπτώσεις ληστειών κλπ.
7.Δίωξη της χρήσης και εμπορίας ναρκωτικών με σοβαρές ποινές.
8.Αναδιοργάνωση του διαλυμένου κράτους,αναδιοργάνωση των Σωμάτων Ασφαλείας
9.  κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών τώρα.
10.Παραπομπή των ενόχων που κατάντησαν την πατρίδα προτεκτοράτο των ξένων ( παπανδρέου-Βαρουφάκη κ.α)
11.Παραμπομπή των ενόχων για εσχάτη προδοσία,αυτών που διέλυσαν την πατρίδα
12.Αναδιοργάνωση του Στρατού.
13.Ασφάλιση των συνόρων για τον περιορισμό των μεταναστών.΄Ελεγχος αυτών και επαναπροώθηση στα κράτη τους.
14.Δίωξη με ισόβια φυλάκιση των εμπόρων της ελπίδος .
15.Κατάργηση του εγκλήματος του Παν/κού ασύλου,ποινολόγιο συμπεριφοράς φοιτητών.Αστυνόμευση Πανεπιστημίων.Βαρειές ποινές σε όποιον καταστρέφει δημόσια περιουσία( αναρχικοί -χούλιγκανς πολιτικές νεολαίες )
16.Πάταξη της φοροδιαφυγής με βαριές εξοντωτικές ποινές
17.΄Ελεγχος εξαρτησιογόνων ουσιών σε νέους  ( κάπνισμα κλπ)
18.Απαγόρευση των αλκ/χων ποτών μετά της 21 μμ.
19 .απαγόρευση με βαριά πρόστιμα στους καπνιστές και ιδιοκτήτες καταστημάτων.
20. Επιβολή σκληρών καταγκαστικών έργων και εξορία σε άγονους χώρους φονιάδων και ληστών κλπ.
21.Επιβολή της ποινής του θανάτου σε περιπτώσεις ειδεχθών εγκλημάτων.
Με όλα τα παραπάνω ,η πατρίδα θα γίνει χώρα πολιτισμού ,ειρήνης και γαλήνης
Την Δημοκρατία των καταστροφών ,της ξεφτίλας,του ρουβίκωνα ,των αναρχικών των αλητών των φονιάδων των πρεζονιών ,των εμπόρων ναρκωτικών της πουτανιάς των πούστηδων,των ληστών την επιστρέφουμε.Δεν την θέλουμε.
Θέλουμε μια Δημοκρατία αμοιβαίου σεβασμού ειρήνης ,ασφάλειας και προκοπής.
Αυτά να τα ακούσουν όλοι οι πολιτικοί,γιατί δεν αντέχουμε άλλο.
ΙΤΕ ΠΑΙΔΕς ΕΛΛΗΝΩΝ

Λόγος στήν ἡμέρα μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου

8

Χρῆστος Γιανναρᾶς

Συναχθήκαμε σήμερα ἐδῶ νά διαδηλώσουμε πιστότητα  στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας  τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Ἐπιτρέψτε μου νά ὑπογραμμίσω: Ἡμέρα μνήμης δέν σημαίνει ἡμέρα συναισθηματικῆς ἁπλῶς ἐκτόνωσης. Θρηνοῦμε τή δολοφονία 353.000 Ἑλλήνων ἀπό τίς στρατιωτικές καί παραστρατιωτικές δυνάμεις τοῦ τουρκικοῦ κράτους, στά πλαίσια κεντρικῆς πολιτικῆς ἀπόφασης καί μεθοδικά σχεδιασμένης στρατηγικῆς. Ἡ ὀδύνη εἶναι ἀνεξάλειπτη καί ἀφόρητη, ἀλλά μόνη ἡ ὀδύνη μένει πάντοτε ἄγονη.
Ἔχει  νόημα νά διασώζουμε τή μνήμη τῆς  Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ  Πόντου, ἄν ἡ ἐγρήγορσή μας εἶναι  ἱστορικά γόνιμη. Ἄν δηλαδή ἔχει ἔμπρακτες  συνέπειες πού ἐγγυῶνται γιά  τό μέλλον τόν αὐτοσεβασμό μας  καί τή συλλογική μας ἀξιοπρέπεια. Τουλάχιστον, νά μήν συνεργήσουμε νά ἀπαλειφθοῦν ἀπό τήν πανανθρώπινη συνείδηση τά ὅρια ἀνάμεσα στόν πολιτισμό καί στή βαρβαρότητα, στήν ἀνθρωπιά καί στήν κτηνωδία.

Στόν  Πόντο ἄνθισε, γιά εἰκοσιοχτώ ὁλόκληρους αἰῶνες, ἕνας πολιτισμός— ὄχι ἡ φυλή ἁπλῶς ἤ τό γένος τῶν Ἑλλήνων. Ὁ ἴδιος ἐκεῖνος πολιτισμός πού κόμισε στήν ἀνθρωπότητα τήν ἔκπληξη, γιά πρώτη φορά, τῆς κριτικῆς σκέψης, δηλαδή τή βάση τῆς ἐπιστήμης καί τῆς ἔρευνας. Κόμισε, γιά πρώτη φορά, τήν ἐκδοχή τῆς συλλογικότητας ὡς κοινοῦ ἀθλήματος προκειμένου νά «ἀληθεύει» ὁ βίος, τοῦ ἀθλήματος τῆς πολιτικῆς. Δίχως αὐτό τόν πολιτισμό ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων σήμερα, σέ καθολική κλίμακα, θά ἦταν ἄλλη. Ἡ Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ στοιχειοθετεῖ, πρωταρχικά, ἔγκλημα ἀπέναντι σέ ἕναν πολιτισμό μέ πανανθρώπινη ἐμβέλεια.
Δέν πρόκειται γιά μεγαλόστομη ρητορεία. Ὁ ξεριζωμός τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τόν Πόντο, κοιτίδα πανάρχαιη  τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ, θά εἶχε σήμερα τό ἀνάλογό του, ἄν ἐξαλείφονταν οἱ Γάλλοι ἀπό τό Παρίσι, οἱ Βρετανοί ἀπό τήν Ὀξφόρδη, οἱ Γερμανοί ἀπό τή Χαϊδελβέργη —τί θά σήμαινε ἕνα τέτοιο γεγονός γιά τή σύνολη ἀνθρωπότητα, ἔστω καί χωρίς τήν κτηνωδία τῶν ἀπαγχονισμῶν, τῶν βιασμῶν, τῶν ἀνασκολοπισμῶν, τῶν πυρπολήσεων. Πόντος χωρίς Ἑλληνισμό σημαίνει ἐξάλειψη καί διακοπή τῆς συνέχειας μιᾶς πληθυσμικῆς παρουσίας ταυτισμένης μέ πρόταση πολιτισμοῦ πού ἐνδιαφέρει πανανθρώπινα.
Τιμοῦμε τή μνήμη τοῦ μαρτυρικοῦ ποντιακοῦ  Ἑλληνισμοῦ στό ποσοστό πού διασώζουμε τήν ἐπίγνωση τῆς πρότασης πολιτισμοῦ πού ἐνσάρκωνε. Οἱ Ἕλληνες τοῦ  Πόντου ἦταν ζωντανό κατάλοιπο τῆς οἰκουμενικῆς δυναμικῆς τοῦ Ἑλληνισμοῦ προτοῦ αὐτή νά ὑποταχθεῖ στόν ἐθνικιστικό ἐπαρχιωτισμό καί ἀλλοτριωθεῖ σέ βαλκανικό περιθώριο τῆς Εὐρώπης. Τότε, πρίν ἀπό τούς δυό παγκόσμιους πολέμους, ὁ Ἕλληνας, ὅπως ἔγραψε ὁ Ἐλύτης, «ἀνάσαινε ἀκόμα τόν ἀέρα μιᾶς περίπου αὐτοκρατορίας. Οἱ δυνατότητές του νά κινηθεῖ χωρίς διαβατήριο γλώσσας καλύπτανε μεγάλα μέρη τῆς Ἰταλίας καί τῆς Αὐστρίας, ὁλόκληρη τήν Αἴγυπτο, τή νότια Βουλγαρία, τή Ρουμανία, τή Ρωσία τοῦ Καυκάσου καί, φυσικά, τήν Κωνσταντινούπολη μέ τήν ἐνδοχώρα της, ὥς κάτω, κατά μῆκος τοῦ Αἰγαίου, τή λεγόμενη στίς μέρες μας νοτιοδυτική Τουρκία».
Καί προσθέτει ὁ ’Ελύτης: «Εἶναι, τό ξέρω δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν χθεσινό χρυσάφι». Ὅμως, πρέπει νά προσθέσουμε, ἀλλοίμονο ἄν πάψει τό χρυσάφι νά μετράει τήν ποιότητα τῆς ζωῆς ἀκόμα καί σέ χρόνια μολυβένιου λήθαργου.
Ἴσως  σήμερα ἕνα παιδί πού τελειώνει  τό ἑλληνικό σχολειό νά ἀγνοεῖ ἀκόμα  καί τό ποῦ βρίσκεται γεωγραφικά ὁ Πόντος, ποῦ ἡ Τραπεζούντα, ποῦ ἡ Σινώπη, ἡ Κερασούντα, ἡ Ἀμισός, ἡ Ἀμασεία, ἡ Ἀργυρούπολη, ἡ Οἰνόη, ἡ Παναγία ἡ Σουμελᾶ. Νά ἀγνοεῖ ὅτι ἐκεῖ ἀνθοῦσε ἐπί αἰῶνες ἕνας γεμάτος σφρίγος Ἑλληνισμός καί ὅτι ἔφτασε κάποια στιγμή πού ἀποτέλεσε αὐτόνομο ἑλληνικό κράτος.  Τουλάχιστον ὅμως νά μήν ἀγνοεῖ τό σημερινό Ἑλληνόπουλο ὅτι ἔξω ἀπό τά ὅρια τοῦ ἐπαρχιώτικου ἑλλαδικοῦ κρατισμοῦ, ὁ Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου εἶχε κατορθώσει ἐπιτεύγματα πού σήμερα μόνο θαυμάζουμε οἱ κατά ὑπηκοότητα Ἕλληνες, ὄντας ἀνίκανοι νά τά πραγματώσουμε. Ἀνυπέρβλητο ἐπίτευγμα ἡ ἀπό θέσεως ἰσχύος, καί γι’ αὐτό δημιουργική, συνάντηση τοῦ ποντιακοῦ (καί γενικότερα τοῦ μικρασιατικοῦ) Ἑλληνισμοῦ μέ τά ἐπιτεύγματα τῆς εὐρωπαϊκῆς Νεωτερικότητας. Λειτούργησε στίς χαμένες αὐτές κοιτίδες τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ πανάρχαιη ἀφοβία τῶν Ἑλλήνων νά προσλαμβάνουν ὁτιδήποτε καί ὁπουδήποτε χωρίς νά ὑποτάσσονται στό πρόσλημμα. Ἀφομοίωναν στίς δικές τους ἀνάγκες καί στούς δικούς τους στόχους θησαυρίσματα ἀλλότριων πολιτισμῶν —δέν ἀλλοτριώθηκε ὅμως τότε ἡ ἑλληνική αὐτοσυνειδησία καί ἑτερότητα ἀπό τέτοιες προσλήψεις. Ἡ ἀλλοτρίωση κυριάρχησε μόνο στό ἑλλαδικό κρατίδιο, ὅπου ἡ ἑλληνικότητα βιώθηκε (και βιώνεται) σάν ἐξουθενωτική μειονεξία, ἀφοῦ μιά ξιπασμένη διανόηση πότισε (καί ποτίζει) αὐτόν τόν λαό, ὥς τό μεδούλι, μέ τή βεβαιότητα ὅτι εἶναι δεύτερος, καθυστερημένος, ὑπανάπτυκτος σέ σύγκριση μέ τά «πεφωτισμένα καί λελαμπρυσμένα τῆς Ἐσπερίας ἔθνη».
Στόν  ποντιακό καί μικρασιατικό Ἑλληνισμό  —τουλάχιστον σέ περιοχές ἀπό τίς  ὁποῖες σώζονται τεκμηριωμένες μαρτυρίες— ἦταν ἀδιανόητο στά ἑλληνικά δημοτικά σχολεῖα νά μήν ὑπάρχουν εἰδικοί  δάσκαλοι γιά τή μουσική καί τά γαλλικά. Ὑπῆρχαν ἀκόμα καί γαλλόφωνες ἑλληνικές ἐφημερίδες, τό δέ θέατρο τῆς Τραπεζούντας, ὅπως καί αὐτό τῆς Σμύρνης, συναγωνιζόταν σέ ποιότητα καί ἐπίπεδο τά θέατρα τῶν πρωτευουσῶν τῆς Εὐρώπης. Καί ὅμως αὐτός ὁ δημιουργικός ἐξευρωπαϊσμός δέν ἔθιγε στό παραμικρό τήν ἑλληνική πολιτιστική ἰδιαιτερότητα, τήν καύχηση γιά τήν εὐγένεια καί τήν ἀρχοντιά τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς. Σέ ἐξόφθαλμη ἀντίθεση μέ τόν ἑλλαδικό Ἑλληνισμό, ὅπου, κάθε βῆμα ἐξευρωπαϊσμοῦ σήμαινε, κατά κανόνα, μίμηση καί πιθηκισμό τῆς Ἐσπερίας, ταπεινωτική ἀλλοτρίωση καί ἀνίατη μιζέρια μειονεξίας.
Θρηνοῦμε  γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων  τοῦ Πόντου ἀλλά δέν υἱοθετοῦμε τόν ρόλο τοῦ θύματος —θά ἦταν ἡ εὔκολη λύση φυγῆς ἀπό τίς  ἱστορικές προκλήσεις. Κάθε ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τοῦ ποντιακοῦ ὁλοκαυτώματος ὀφείλει νά διαδηλώνει ἀνυποχώρητη ἐμμονή στήν αὐτοσυνείδητη ἑλληνικότητα πού σάρκωσε ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός. Ἑλληνικότητα ὄχι συναισθηματική, ἰδεολογική καί ρητορική, ὄχι φτήνεια δημαγωγίας καί ἐθνικιστικῆς καπηλείας. Ἐμμονή στήν ταυτότητα πολιτισμοῦ τῶν Ἑλλήνων. Δηλαδή, στή διαχρονική ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Στήν πρωτογενή ἑλληνική ταυτότητα τῆς πολιτικῆς ὡς κοινοῦ ἀθλήματος σχέσεων κοινωνίας. Στήν ἑλληνική ἐμμονή σέ μεταφυσικό ἄξονα νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί συνύπαρξης, στή βεβαιότητα ὅτι τό κατόρθωμα τῆς δημοκρατίας εἶναι ἀνέφικτο χωρίς ἔμπρακτο σέβας τοῦ «ἱεροῦ»: δέν γίνεται δημοκρατία χωρίς Παρθενώνα καί Ἁγιά Σοφιά.
Ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός μᾶς κατέλειπε  μέτρα ἀρχοντιᾶς, ἀριστοκρατίας  τοῦ ἤθους —τά ψηλαφοῦμε  τά μέτρα ἀκόμα καί σέ μόνη τήν αὐτοκυριαρχημένη εὐγένεια τῶν ποντιακῶν χορῶν. Τελώντας ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας, αὐτή τήν ἀρχοντιά θέλουμε νά σώζουμε ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ἀρκετά πιά γευθήκαμε τήν πίκρα καί τήν ταπείνωση μιᾶς ἑλλαδικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς πού προκλητικά παραθεωρεῖ τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἑλληνικοῦ ὀνόματος καί τίς βιωματικές ἱστορικές μας μνῆμες. Βδελυσσόμαστε τούς ἐθνικιστικούς φανατισμούς, τή μισαλλοδοξία, εἴμαστε ἕτοιμοι (καί μάλιστα μέ ἀφελέστατες συχνά ὑπερβολές) νά συγχωρέσουμε τούς αὐτουργούς τῆς γενοκτονίας, νά συνυπάρξουμε μέ τόν γείτονα λαό εἰρηνικά. Ἀλλά εἶναι ἀνυπόφορη ὀδύνη αὐτή ἡ εὐγένεια τοῦ λαϊκοῦ αἰσθήματος νά μεταφράζεται ἀπό τίς πολιτικές ἡγεσίες σέ ἐξωτερική πολιτική ἀναξιοπρέπειας καί ραγιαδισμοῦ.
Δήλωσε  μόλις πρό ἡμερῶν ὁ πρωθυπουργός τῆς γείτονος χώρας ὅτι ἡ ἀνέγερση στήν Ἑλλάδα μνημείου γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου προσκρούει στήν εὐαισθησία τοῦ τουρκικοῦ λαοῦ. Καί, γιά ἄλλη μιά φορά, δέν ἀκούσαμε ἀπό ἑλληνικά ἐπίσημα χείλη οὔτε μιά λέξη νηφάλιας καί εὐγενικῆς, ἀλλά μέ ἀξιοπρέπεια καί αὐτοσεβασμό ἀπάντησης. Σέ μέρα ὅπως ἡ σημερινή μνήμης καί ὀδύνης γιά τό φρικιαστικό ὁλοκαύτωμα, τήν ἐξόντωση 353.000 Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καί τόν ξεριζωμό ἀπό τήν πατρώα γῆ ἄλλων 500.000 καταδικασμένων στήν ἐξαθλίωση τῆς προσφυγιᾶς, τό νόημα αὐτῆς ἐδῶ τῆς σύναξης δέν μπορεῖ νά εἶναι παρά μόνο μιά ρεαλιστική πολιτική δέσμευση: Ὅτι θά ἀποδοκιμάζουμε πάντοτε μέ τήν ψῆφο μας κάθε πολιτική ἡγεσία, ὁποιασδήποτε ἐπίπλαστης ἤ πραγματικῆς ἰδεολογικῆς ἀπόχρωσης, πού ἐπιδεικτικά παραγνωρίζει τήν εὐαισθησία τοῦ λαοῦ μας γιά τή Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ καί τοῦ μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Δέν εἶναι νοητό νά ἀνεχόμαστε μιά  ἐξωτερική πολιτική πού ἤ χορεύει  ζεϊμπέκικο ἤ κουμπαριάζει μέ τήν  ἀμετανόητη καί θρασύτατη στίς ἀπαιτήσεις της ἡγεσία ἑνός λαοῦ πού μόνο καυχᾶται γιά τά φρικώδη ἐγκλήματα τῶν πατέρων του. Σχέσεις καλῆς γειτονίας, ναί, φιλία καί συνεργασία ὅπου εἶναι ἐφικτή, ἐπίσης. Ἀλλά, ἐπιτέλους, στή σοβαρή αὐστηρότητα καί στά ἀγέλαστα πρόσωπα τῶν ἡγετῶν τῆς γείτονος ἄς πάψουν οἱ ἕλληνες πολιτικοί νά ἀντιπροσφέρουν πληθωρικές ἐγκαρδιότητες, χασκογελάκια καί φιλοφροσύνες τῆς ἀνάγκης τοῦ ραγιᾶ νά εἶναι ἀρεστός στόν ἀφέντη. Πιθανόν νά εἶναι ἡ Ὑπερδύναμη πού ἐπιτάσσει τήν ἄνευ ὅρων καί χωρίς τό παραμικρό ἀντάλλαγμα ὑπερψήφιση τῆς εἰσόδου στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἑνός ἀσιατικοῦ λαοῦ, ἐφιαλτικῆς ὑπανάπτυξης. Ἀλλά εἶναι καί ἀποδεδειγμένο στή διεθνή πρακτική ὅτι ἕνα κράτος πού μόνο ὑποτάσσεται στίς ἐπιταγές τῶν ἰσχυρῶν χωρίς σθένος καί ραχοκοκαλιά ἱστορικῆς καί πολιτιστικῆς αὐτοσυνειδησίας ἀπωθεῖται στό περιθώριο τῶν διεθνῶν σχέσεων, περιφρονημένο ἀπό ὅλους καί ἀνυπόληπτο.
Ἀπό τή μιά μεριά καθημερινές παραβιάσεις  τοῦ ἑλληνικοῦ ἐναέριου χώρου  καί τῆς θαλάσσιας ἑλληνικῆς  ἐπικράτειας, ὠμές προκλήσεις στή  Θράκη καί στίς βραχονησίδες τοῦ  Αἰγαίου, ἁλυσιδωτή συνέχεια τῶν ἐγκλημάτων ἐθνοκάθαρσης ἀπό τόν Πόντο στή Μικρασία, καί μετά στήν Ἴμβρο, στήν Τένεδο, στήν Κωνσταντινούπολη, στή Βόρεια Κύπρο. Καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἡ ἑλληνική κοινωνία νά ζεῖ, χρόνια τώρα, τήν ἀπροκάλυπτη ἰδεολογική τρομοκρατία πού τῆς ἀσκεῖ μιά συντεχνιακή διανόηση δῆθεν «Ἀριστερᾶς» καί δῆθεν «προόδου», στό ὄνομα ἑνός ἐκσυγχρονιστικοῦ τάχα διεθνισμοῦ.
Κατάλοιπο ἀντανακλαστικῶν τοῦ κάποτε μαρξιστικοῦ  διεθνισμοῦ, ὁ ἐκσυγχρονιστικός σήμερα διεθνισμός χλευάζει σάν σκοταδισμό καί ἀναχρονισμό κάθε αἴσθηση πατρίδας, κάθε ἀναφορά σέ παράδοση καί πολιτισμό τῶν Ἑλλήνων. Ἑρμηνεύει τήν τουρκική ἐπιθετικότητα σάν περίπου αὐτονόητη ἀντίδραση στόν ἑλληνικό, ὅπως λένε, ἐθνικισμό, στήν ψυχοπαθολογική φοβία τῶν Ἑλλήνων καί στό φάντασμα τῆς καχυποψίας μας: τόν «ἐξ Ἀνατολῶν κίνδυνο», φάντασμα πού τό γεννάει, λένε, ὁ πολεμοκάπηλος ἐθνοκεντρισμός μας.
Μέσα  σέ αὐτό τό κλίμα τρομοκρατίας ὅσοι τολμοῦν νά ψελλίσουν ὀδύνη γιά  τόν μεθοδικό πνιγμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν Κωνσταντινούπολη, τή συνεχιζόμενη δηλαδή ἐθνοκάθαρση, ἤ γιά τόν συστηματικό ἀφανισμό τῶν μνημείων ἑλληνικῆς συνέχειας στήν κατεχόμενη Κύπρο, ὅσοι προβάλλουν ἀντίρρηση γιά τήν ἀνεξέλεγκτη δράση καί τίς ὠμές προκλήσεις τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου στήν Κομοτηνή ἤ γιά τήν ψηφοθηρική ἐκμετάλλευση τῆς ἐκεῖ μουσουλμανικῆς μειονότητας ἀπό κομματάρχες καί πολιτευτές, διασύρονται στά πρωτοσέλιδα τῶν «προοδευτικῶν» ἐφημερίδων σάν «ἑλληναράδες», ἐθνοκάπηλοι, ρατσιστές.
Τελώντας  αὐτή τήν ἐτήσια σύναξη στή μνήμη  τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων  τοῦ Πόντου δίνουμε νόημα στήν ἐθιμική τελετή μόνο ἄν θελήσουμε νά λειτουργήσει ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ὡς ἀπαίτηση νά σεβαστεῖ ἡ ἐπαγγελματική πολιτική τίς εὐαισθησίες τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας. Νά πάψουμε νά ντρεπόμαστε οἱ Ἕλληνες γιά τήν ἄχρωμη, ἄοσμη, καί ἄγευστη ἀπό Ἱστορία καί πολιτισμό ἐξωτερική μας πολιτική. Ὄχι μόνο οἱ ἐνέργειες, ἀλλά καί ὁ λόγος ὁ πολιτικός νά ἀπηχεῖ τόν αὐτοσεβασμό καί τήν ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων. Νά ἐργασθεῖ μέ σοβαρότητα τό ἑλληνικό κοινοβούλιο ὥστε νά πληθυνθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν χωρῶν πού θά ἀναγνωρίσουν μέ ἐπίσημες πράξεις τή γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Νά εἶναι ἡ Γενοκτονία, ὁ ἀφανισμός τῆς ἐξωελλαδικῆς οἰκουμενικῆς ἑλληνικότητας, ἄξονας σύνεσης ἀλλά καί τόλμης τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν  χθεσινό χρυσάφι. Στή σημερινή μέρα, κατά συμβολική σύμπτωση, ὁ ρυθμός τῆς Ἑλλάδας, καθορισμένος στανικά ἀπό τά κρατικά τηλεοπτικά κανάλια —δηλαδή ἀπό τήν πολιτική καί πάλι ἡγεσία— συντονίζεται μόνο μέ τήν καφρική εὐτέλεια τοῦ αὐριανοῦ διαγωνισμοῦ τῆς Εurovision. Καί ἐμεῖς ἐδῶ ἐπιμένουμε νά τελοῦμε μνημόσυνο τῆς χαμένης ἀρχοντιᾶς καί εὐγένειας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

Μοναδική  μας ἐλπίδα ὁ λόγος τοῦ Μακρυγιάννη.

«Ὅτι  ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε  ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθε καί ὥς τώρα, ὅλα  τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦν. Τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά».

επικίνδυνη θέση 

Υπερβολικά συχνά, ακούμε σε συζητήσεις γύρω από ένα ζήτημα ηθικού ενδιαφέροντος, πως η Ηθική είναι σχετική και ποικίλλει ανάλογα με τις απόψεις του καθενός. Μάλιστα, αυτή η μεταμοντέρνα στάση εκδηλώνεται και με έναν αέρα προοδευτισμού και διανοητικής υπεροχής. Το πρόβλημα δεν είναι πως αυτή η στάση είναι αφελής, αλλά ότι είναι και επικίνδυνη. Η πεποίθηση πως το περιεχόμενο και η υπόσταση μιας ηθικής κρίσης ξεκινά και σταματά στην άποψη ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων είναι ρηχή, ασυνεπής και βαθύτατα προβληματική. Ας ονομάσουμε αυτή τη στάση, δηλαδή ότι η ηθική είναι σχετική ανάλογα με τις απόψεις ενός ανθρώπου ή μιας κοινωνικής ομάδας, «ηθικό σχετικισμό».

Ο ηθικός σχετικισμός είναι ρηχός διότι δεν επιτρέπει την ουσιαστική διαφωνία. Αν όλες οι απόψεις για ένα ηθικό ζήτημα είναι ισάξιες και δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να δούμε την αντικειμενικά ορθότερη, τότε δεν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό νόημα στο να διαφωνούμε. Ο ένας πιστεύει ότι ο βιασμός είναι ηθικά ανεκτός και όχι καταδικαστέος, ο άλλος πιστεύει ότι πρόκειται για σοβαρότατο ηθικό παράπτωμα και ποινικό αδίκημα. Αν η ηθική είναι σχετική, όχι μόνο δεν υπάρχει τρόπος να δούμε ποια άποψη είναι καλύτερη αλλά δεν έχει καν ουσιαστικό νόημα η συζήτηση αφού όλες οι απόψεις είναι εξίσου έγκυρες. Η διαφωνία θα είχε τόσο αξία όσο να διαφωνούν δύο άνθρωποι για το πώς προτιμάνε να τρώνε το παστίτσιο.

Ο ηθικός σχετικισμός είναι ασυνεπής διότι υποκρίνεται πως δεν προτείνει καμία αντικειμενική ηθική αλήθεια ή ηθική «συνταγή». Κι όμως, κατά βάθος, ο ηθικός σχετικισμός προτείνει πως θα πρέπει να σεβόμαστε τις απόψεις του άλλου (ή του άλλου πολιτισμού, κοινωνικής ομάδας, κλπ), αφού δεν υπάρχει αντικειμενική ηθική αλήθεια και επομένως όλες οι ηθικές απόψεις έχουν την ίδια βαρύτητα. Αν όμως η ηθική επιταγή του σεβασμού αποκτά αντικειμενική και οικουμενική ισχύ, τότε καταλήγουμε με μια θεωρία που αυτοαναιρείται. Με άλλα λόγια, ο ηθικός σχετικιστής δεν μπορεί να πιστεύει ταυτόχρονα ότι (α) δεν υπάρχει αντικειμενική ηθική αλήθεια, και (β) πως θα πρέπει να σεβόμαστε κάθε διαφορετική ηθική άποψη. Που στηρίζεται η αντικειμενικότητα και η οικουμενικότητα αυτού του ηθικού «πρέπει»;

Τέλος, ο ηθικός σχετικισμός είναι βαθύτατα επικίνδυνος ως ηθική στάση. Σκεφτείτε όλα τα ηθικά ζητήματα για τα οποία έχουμε ξεκάθαρη άποψη. «Η σκλαβιά είναι ανήθικη, απάνθρωπη πρακτική», «οι ναζί διέπραξαν φρικτά εγκλήματα κατά αθώων», «δεν πρέπει να σκοτώνουμε ζώα για την διασκέδαση μας», «οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες», «ο πλούτος θα πρέπει να ελέγχεται από τους πολλούς και να μοιράζεται δίκαια». Τώρα, σκεφτείτε αν αυτές οι ηθικές κρίσεις έχουν (ή θα έπρεπε να έχουν) τοπική ισχύ ή καθολική ισχύ. Είναι τουλάχιστον υποκριτικό και τελικά επικίνδυνο, να εγκλωβιστούμε σε μια αφελή θέση περί «σχετικής, μη απόλυτης ηθικής», απομειώνοντας την καθολικότητα που πρέπει να διέπει κάποιες ηθικές κρίσεις και πρακτικές.

Εν τέλει, όχι δεν είναι δείγμα διανοητικής άνεσης, ηθικής ανοχής, κοινωνικής προοδευτικότητας, δεν είναι «κουλ» να πιστεύει κανείς ότι απλά η ηθική είναι σχετική. Προφανώς, η αναζήτηση αντικειμενικών βάσεων όπου δικαιολογείται και από όπου πηγάζει η αντικειμενικότητα ηθικών αξιών είναι ένα τρομακτικά δύσκολο εγχείρημα με τους δικούς του κινδύνους. Σίγουρα όμως, δεν είναι ένα εγχείρημα εξ αρχής καταδικασμένο, όπως αυτό του ηθικού σχετικισμού.

Χ.Γεώργιος Παπαθανασίου

Θάσος Πάσχα 2018

Και που να δείς.....

Εντάξει μερικοί θερμόαιμοι ,κάναν ντά στον Δήμαρχο Μπουτάρη.Μάλιστα τόσο ξύλο έφαγε που την έβγαλε μια βραδιά στο Νοσοκομείο.
Αμέσως όλα τα πολιτικά κόμματα καταδίκασαν αυτή την πράξη και καλά έκαναν,διότι αυτή
 είναι η δουλειά τους,μεταξύ άλλων.΄Ομως δεν είδαμε κανένα πολιτικό κόμμα ,να τον καταδικάζει όταν :
1.΄ελεγε πώς χέστηκε αν ο μακελάρης Κεμάλ Αττατούρκ έσφαξε τόσους ΄Ελληνες και επέμεινε να ονομάσει ένα δρόμο με το όνομά του.
2.Διαχώρησε την Ιερά Μακεδονία από τη μάνα ΄Ελλάδα
3.Δήμαρχος πράμα να παρελαύνει με τους κύναιδους 
Και άλλα πολλά
Τώρα μερικά σκουντήματα και κάτι ψιλές ,δεν χάλασε και ο κόσμος
Ας το μάθουν καλά οι πολιτικοί :
Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ  ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

παραλειπόμενα εκκλησιαστικά ,...

Περιμένουμε να δούμε τους νέους Επισκόπους της ΝΚΕ( αντ.ΜΚΕ).Πέρασαν πέντε χρόνια από τη στιγμή της αναγκαστικής παραιτήσεως των υφισταμένων Σπιτέρη και Πρίντεζη,μα ακόμη κάποιον άλλον δεν βλέπουμε.Μάλλον δυσκολεύονται οι άνθρωποι να βρουν .Τους τελειώσαν οι κληρικοί και αν τολμήσουν να μας φέρουν κανένα ξενόφερτο εδώ όπως κάνανε και οι Ουνίτες με τον Ισπανό κανακάρη τους ,τότε θα γίνουν ρεζίλι των σκυλιών.Ακούς εκεί Ελληνόρυθμοι η Βυζαντινοί και να έχουν Καταναλό  Δεσπότη.!!!
Βέβαια και που βρήκαν τον Επίσκοπο Αθηνών τι έκαναν μια τρύπα στο νερό.΄Οπου νάνε και αυτός για παραίτηση πηγαίνει.Τι θα γίνει άραγε?Από την άλλη τα Μοναστικά Τάγματα  έγιναν άσυλα γερόντων και ανικάνων και άλλα κλείνουν π.χ Ουρσουλίνες κ.α
Μόνο τα γιγάντια κτίρια του μένουν άχρηστα ,πνιγμένα στις αναμνήσεις και στον ....ΕΜΦΙΑ!!!
Μας φεύγει λοιπόν Ο π.Γιάννης Σπιτέρης ,μαζί με μια αυλή κολάκων και μια συνείδηση βαριά ,για τα κακά που έκανε σε βάρος μας .Κάπου σε κανένα Μοναστήρι θα την αράξει ,μέχρις ότου ο Πανάγαθος τον καλέσει.Τι κατάφερε ?Ένα μεγάλο τίποτα.Οι οικτιρμοί μας για σας Μοντέρνοι Καθολικοί είναι μεγάλοι.
Κρίμα γιατί μπορούσατε κάτι να κάνετε .Τώρα παρέα με τους μουσουλμάνους  και τους Βουντού άντε μαζευτείτε στην Ιερή Ασίζη για να γίνετε και πάλι ρεζίλι.Ούτε οι προτεστάντες δεν έφθασαν σε αυτό τον εξευτελισμό.
Ο Θεός να σας λυπηθεί
  SSPXII-SO

Γιατί οι άνθρωποι στο διαδίκτυο γίνονται κάφροι

Το βράδυ της 17ης Φεβρουαρίου 2018, η καθηγήτρια Mary Beard ανάρτησε στο Twitter μια φωτογραφία της, στην οποία έκλαιγε. Η καθηγήτρια κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που αριθμεί σχεδόν 200.000 ακολούθους στο Twitter, ήταν αναστατωμένη μετά από την «καταιγίδα» αρνητικών σχολίων και διαδικτυακής βίας που δέχτηκε online.

Αφορμή για το μπούλινγκ που υπέστη ήταν το σχόλιο που έκανε για την Αϊτή. «Φυσικά κάποιος δεν μπορεί να συγχωρέσει την φερόμενη ως συμπεριφορά εργαζομένων της Oxfam στην Αϊτή και αλλού. Αλλά αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο πρέπει να είναι να διατηρείς “πολιτισμένες” αξίες μέσα σε μια ζώνη καταστροφής. Και σε γενικά πλαίσια συνεχίζω να σέβομαι όσους πηγαίνουν και βοηθούν τον κόσμο που έχει ανάγκη –εκεί που οι περισσότεροι από εμάς δεν θα πατούσαμε το πόδι μας», έγραψε.
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές του χρόνου, η εν λόγω ανθρωπιστική οργάνωση βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα μεγάλο σκάνδαλο, με εργαζόμενούς της να κατηγορούνται ότι εκμεταλλεύτηκαν σεξουαλικά ταλαιπωρημένους πολίτες της Αϊτής μετά από τον καταστροφικό σεισμό του 2010.

Το σχόλιο της καθηγήτριας προκάλεσε «θύελλα» αντιδράσεων από τους χρήστες του κοινωνικού δικτύου και η καθηγήτρια δέχτηκε σφοδρές επικρίσεις για την τοποθέτησή της. Μάλιστα οι επικριτές της, εκτός από την Beard, έβαλαν στο «στόχαστρο» και όσους συμφώνησαν με το αρχικό της σχόλιο. Σε δεύτερο tweet της έγραψε: «Αν θέλετε να ξέρετε, κάθομαι εδώ και κλαίω. Πραγματικά δεν είμαι η σιχαμένη αποικιοκράτης, που λέτε ότι είμαι. Μιλάω μέσα από την καρδιά μου (και φυσικά μπορεί να κάνω λάθος). Αλλά όσα ακούω ως αντίδραση δεν είναι σωστά, πραγματικά δεν είναι. Θα επιστρέψω σύντομα».
Η υπόθεση αυτή δεν είναι σπάνια στο χώρο των κοινωνικών δικτύων. Αποτελεί ένα «φαινόμενο» που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στο διαδίκτυο.
Συχνότερα τα θύματα είναι οι γυναίκες και τα μέλη των εθνοτικών ή άλλων κοινωνικών μειονοτήτων, ενώ από την κακοποίηση αυτή δεν λείπουν ακόμη και οι απειλές κατά της ζωής αλλά και απειλές σεξουαλικής βίας.

Όταν μάλιστα αυτά τα κριτήρια συνδυάζονται, ο εκφοβισμός μπορεί να γίνει ιδιαίτερα έντονος - όπως αυτός που βίωσε η μαύρη βουλευτής Diane Abbott, κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2017.

Η συνεχής πια και μόνιμη αυτή κακοποίηση αναγκάζει πολλούς ανθρώπους να σιωπήσουν και να εγκαταλείψουν τα κοινωνικά δίκτυα, μειώνοντας όμως έτσι την ποικιλία των φωνών και των απόψεων στο διαδίκτυο.

Μια νέα έρευνα διαπίστωσε ότι ότι το 40% των ενήλικων Αμερικανών έχει δεχτεί διαδικτυακό μπούλινγκ. Μάλιστα, οι μισοί εξ’ αυτών αποκάλυψαν ότι οι επιθέσεις εναντίον τους ήταν ιδιαιτέρως βίαιες ενώ δέχτηκαν και ακόμη και απειλές για τη σωματική τους ακεραιότητα.

Το Διαδίκτυο που εμφανίστηκε με την υπόσχεση της συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ ολόκληρης της ανθρωπότητας φαίνεται ότι επαναφέρει το φυλετισμό, τη βία και τις συγκρούσεις.

Πως γίνεται όμως ενώ στις συναναστροφές μας στον πραγματικό έξω κόσμο να είμαστε ευγενικοί και με σεβασμό, ενώ σε απευθείας σύνδεση να είμαστε φρικαρισμένοι, προσβλητικοί και βίαιοι; Πώς μπορούμε να ξαναμάθουμε τις τεχνικές συνεργασίας, που επέτρεψαν στο ανθρώπινο είδος να «ευδοκιμήσει» και να δημιουργήσει; Το Μosaic παρουσιάζει νέες έρευνες και πειράματα που διερευνούν το φαινόμενο.

Το πείραμα στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ

Στο εργαστήριο Ανθρώπινης Συνεργασίας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, οι ερευνητές ζητούν από πολίτες να παίξουν ένα παιχνίδι που τους επιτρέπει να κατανοήσουν πώς και γιατί συνεργάζονται οι άνθρωποι.

Τέσσερις παίκτες, που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, λαμβάνουν το ίδιο ποσό χρημάτων για να διαχειριστούν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Στη συνέχεια, οι ερευνητές τους ρωτούν πόσα από αυτά τα χρήματα θα βάλουν στον κοινό λογαριασμό, εξηγώντας τους ότι αυτό το «ταμείο» στη συνέχεια θα διπλασιαστεί και θα μοιραστεί ισομερώς στους τέσσερις παίκτες.

Όπως και κάθε συνεργασία, κι αυτή βασίζεται στην εμπιστοσύνη. Αν όλοι στην ομάδα συνεισφέρουν τα διπλασιάζονται και ανακατανέμονται με τέσσερις τρόπους, οπότε ο καθένας διπλασιάζει τα χρήματά του ενώ στόχος είναι να ολοκληρώσουν ένα μεγάλο project, όπως η κατασκευή ενός νοσοκομείου.

Κι όμως, σκεπτόμενοι με οικονομικούς όρους, οι παίκτες πιστεύουν ότι θα βγάλουν περισσότερα χρήματα εάν είναι μόνοι τους.

«Πρέπει να το σκεφτούμε με την οπτική ματιά ενός μεμονωμένου προσώπου» λέει ο υπεύθυνος του εργαστηρίου Ντέιβιντ Ραντ, και συνεχίζει: «Όταν ο παίκτης βάζει ένα δολάριο στο ταμείο, αμέσως τα δολάρια γίνονται δύο και στη συνέχεια μοιράζονται δια του τέσσερα. Αυτό σημαίνει ότι ο παίκτης παίρνει πίσω 50 σεντς για κάθε δολάριο που επενδύει».

Η ομάδα του Ραντ έχει παίξει αυτό το παιχνίδι με χιλιάδες παίκτες. Το 50% των παικτών πρέπει να απαντήσουν άμεσα –μέσα σε 10 δευτερόλεπτα- ενώ οι υπόλοιποι έχουν όσο χρόνο χρειάζονται για να σκεφτούν όλες τις παραμέτρους. Τα ερευνητικά αποτελέσματα είναι πολύ ενδιαφέροντα… Όπως φαίνεται, οι παίκτες που αναγκάζονται να πάρουν γρήγορα τις αποφάσεις τους και ακολουθούν το ένστικτό τους είναι συνήθως πιο γενναιόδωροι απ’ όσους έχουν χρόνο να αναλύσουν όλα τα δεδομένα, οπότε και γίνονται εγωιστές.

«Υπάρχουν αποδείξεις ότι η συνεργασία είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της ανθρώπινης εξέλιξης» λέει ο Ραντ.

«Στις κοινωνίες μικρής κλίμακας που ζούσαν οι πρόγονοί μας, όλες οι αλληλεπιδράσεις μας ήταν με ανθρώπους που επρόκειτο να ξανασυναντήσουμε και να αλληλεπιδράσουμε στο άμεσο μέλλον. Αυτό έλεγχε κάθε πειρασμό για να ενεργήσει κάποιος επιθετικά ή να επωφεληθεί».

Οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να επωφεληθούν και να επιβιώσουν όταν συνεργάζονται με την ομάδα. Και, φυσικά, το να επιτραπεί σε κάποιον να παραμείνει μέρος της ομάδας -ή της κοινωνίας- και να επωφελείται από αυτήν, έχει άμεση σχέση με το εάν τα υπόλοιπα μέλη θεωρούν ότι είναι συνεργάσιμος. Έτσι, το ερώτημα αυτό που πρέπει να απαντηθεί είναι εάν υπάρχει κάποιο στοιχείο στην κουλτούρα των κοινωνικών δικτύων, που κάνει τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με κακό τρόπο.

Μήπως όμως υπάρχει κάτι σχετικά με την online κουλτούρα των κοινωνικών δικτύων που ενθαρρύνει τη μέση κακή συμπεριφορά; Σε αντίθεση με τις κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών, οι οποίες βασίζονται στη συνεργασία για να επιβιώσουν και έχουν κανόνες για την ανταλλαγή τροφίμων, για παράδειγμα, τα κοινωνικά μέσα έχουν αδύναμους θεσμούς. Προσφέρουν φυσική απόσταση, σχετική ανωνυμία και ελάχιστη τιμωρία για κακή συμπεριφορά.

Στο εργαστήριο Ψυχολογίας της Μόλι Κρόκετ

Στο εργαστήριο Ψυχολογίας της Μόλι Κρόκετ, οι ειδικοί προσπαθούν να κατανοήσουν πώς τα μέλη της κοινωνίας λαμβάνουν αποφάσεις ηθικής φύσης. Πιο συγκεκριμένα, προσπαθούν να καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο «αποτυπώνεται» στο ίντερνετ η ηθική οργή.

Μετά από ανάλυση εγκεφαλικών απεικονίσεων, ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όταν οι άνθρωποι κάνουν κάτι για να δείξουν την ηθική οργή τους, τότε ενεργοποιείται το μέρος του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ανταμοιβή.

Νιώθουν καλά, τους διακατέχει ένα αίσθημα ευφορίας. Αυτό είναι και το συναίσθημα που πιθανώς να τους αναγκάσει να επέμβουν και πάλι, εάν τους δοθεί η ευκαιρία.

Έτσι, εάν δουν κάποιον να συμπεριφέρεται με ένα τρόπο που δεν συνάδει με τα «κοινωνικά αποδεκτά», τότε σπεύδουν να το πουν και να διεκδικήσουν το δίκιο τους.

Ένα απλό παράδειγμα θα ήταν το εξής: Ένας άνθρωπος βρίσκεται σε μια παιδική χαρά με τα παιδιά του και βλέπει έναν ιδιοκτήτη σκύλου να μην μαζεύει της ακαθαρσίες του ζώου του.

Ενοχλημένος, του ζητάει να αναλάβει τις ευθύνες του και να μην βρομίζει το χώρο όπου παίζουν τα παιδιά.

Ο «υπερασπιστής» του κοινού καλού αισθάνεται στη συνέχεια υπερήφανος για τον εαυτό του και πιθανώς να δεχτεί και θετικά σχόλια απ’ όσους βρίσκονται εκείνη την ώρα στον ίδιο χώρο.

Συζητάμε, όμως, για κάτι που είναι μέρος της καθημερινότητας των περισσότερων ανθρώπων και σε γενικά πλαίσια δεν είναι εξαιρετικά προσβλητικό. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι χαμηλών τόνων, συνυπάρχοντας ειρηνικά, και σπάνια βρίσκονται αντιμέτωποι με πραγματικά εξοργιστικές συμπεριφορές. Σπάνια βλέπουμε την ηθική αγανάκτηση που εκφράζεται.

Αν μπείτε όμως στο Twitter ή στο Facebook θα συναντήσετε μια πολύ διαφορετική εικόνα. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα μηνύματα με ηθικά και συναισθηματικά λόγια είναι πιο πιθανό να εξαπλωθούν στα κοινωνικά μέσα - κάθε ηθική ή συναισθηματική λέξη σε ένα tweet αυξάνει την πιθανότητα να μεταφερθεί ξανά κατά 20%.

«Περιεχόμενο που προκαλεί ηθική οργή είναι πολύ πιθανότερο να μοιραστεί διαδικτυακά» λέει η Κρόκετ, και συνεχίζει: «Αυτό που έχουμε δημιουργήσει online είναι ένα οικοσύστημα που επιλέγει το πιο περίεργο και εξοργιστικό περιεχόμενο. Και αυτό συνδέεται με μια πλατφόρμα όπου είναι πιο εύκολο από ποτέ να εκφράσεις την οργή σου».

Σε αντίθεση με τον φυσικό κόσμο, στο διαδίκτυο δεν κινδυνεύει η σωματική σου ακεραιότητα όταν θα αποκαλύψεις μια ιστορία ή θα απαντήσεις σε ένα σχόλιο που δεν συνάδει με τα προσωπικά σου πιστεύω.

Την ίδια ώρα, στον φυσικό κόσμο, όταν κάποιος αποφασίζει να δράσει, τότε αυτό το γνωρίζουν μόνο όσοι υπάρχουν γύρω του εκείνη την ώρα. Αντίθετα, στα κοινωνικά δίκτυα το μαθαίνουν όλοι οι χρήστες της εκάστοτε πλατφόρμας.

«Η υπόθεσή μας είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο έχουν σχεδιαστεί αυτά τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να μετατρέπει την έκφραση της κοινωνικής οργής σε συνήθεια» εξηγεί η Κρόκετ, και συνεχίζει: «Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια συζήτηση ως κοινωνία για το εάν πρέπει ή εάν θέλουμε η ηθική μας να ελέγχεται από αλγόριθμους, των οποίων ο βασικός στόχος είναι να φέρνουν χρήματα στους τεχνολογικούς κολοσσούς. Νομίζω ότι όλοι θέλουμε να πιστεύουμε ότι όσα αισθανόμαστε και βρίσκουμε μη αποδεκτά είναι ένα έμφυτο κομμάτι του εαυτού μας και όχι αντίδραση σε οτιδήποτε βάζουν μπροστά μας οι προγραμματιστές».

Τα καλά νέα είναι ότι μπορεί να χρειαστούν μόνο λίγοι άνθρωποι για να αλλάξουν την κουλτούρα ολόκληρου του δικτύου.

Η ομάδα του Νικόλα Χρηστάκη

Ένας άνθρωπος που έχει ασχοληθεί εκτενώς με τον τρόπο που αλληλοεπιδρούν οι άνθρωποι μέσω κοινωνικών δικτύων είναι ο ελληνικής καταγωγής Νικόλας Χρηστάκης, επικεφαλής του εργαστηρίου Ανθρώπινης Φύσης του πανεπιστημίου του Γέιλ.

Η ομάδα του διερευνά τον τρόπο με τον οποίο τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας αλλά και πώς ορισμένα διάσημα πρόσωπα μπορούν να αλλάξουν δραματικά την κουλτούρα ενός ολόκληρου «δικτύου» ανθρώπων. Στόχος της έρευνας αυτής είναι να εντοπίζονται τα πρόσωπα που έχουν ιδιαίτερη επιρροή και στη συνέχεια να επιστρατεύονται για προγράμματα δημόσιας υγείας.

Για παράδειγμα, στις Ονδούρες, το μοντέλο αυτό χρησιμοποιείται για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος σχετικά με τον εμβολιασμό. Διαδικτυακά, πάλι, οι άνθρωποι αυτοί έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν ένα εχθρικό περιβάλλον, σε ένα όπου βασικές αρχές είναι η συμπόνια και η συνεργασία.

Ο Ν. Χρηστάκης διερευνά τα κοινωνικά δίκτυα δημιουργώντας προσωρινές κοινωνίες online. «Βάζουμε, για παράδειγμα, ανθρώπους να παίξουν ένα παιχνίδι δημόσιων αγαθών για να κατανοήσουμε πόσο ευγενικοί είναι» λέει ο ίδιος.

Στη συνέχεια, επεμβαίνει στο δίκτυο. «Τροποποιώντας τις αντιδράσεις τους προς τη μια κατεύθυνση μπορούμε να τους κάνουμε να είναι πολύ καλοί ο ένας με τον άλλο. Ή να πάρουμε τους ίδιους ανθρώπους και αλλάζοντας τις διασυνδέσεις μεταξύ τους να τους μετατρέψουμε κακοήθεις και ανόητους ανθρώπους, που δεν μπορούν να συνεργαστούν» εξηγεί.

Tι πυροδοτεί το trolling

«Μπορεί να πιστεύετε ότι υπάρχει μια μειοψηφία ψυχοπαθών οnline, τους οποίους ονομάζουμε τρολ, και σε αυτούς οφείλεται όλο αυτό το “κακό”» λέει ο Cristian Danescu-Niculescu-Mizil, από το τμήμα Πληροφοριακών Επιστημών του πανεπιστημίου του Κορνέλ.

«Αυτό που βλέπουμε, όμως, μέσω της έρευνάς μας είναι ότι οι φυσιολογικοί άνθρωποι, όπως εσείς και εγώ, μπορούμε επίσης να εμφανίζουμε αντικοινωνική συμπεριφορά. Για ένα χρονικό διάστημα, μπορεί να μετατραπείτε σε τρολ. Και αυτό είναι εντυπωσιακό» λέει ο ίδιος. Και τι πυροδοτεί το trolling, δηλαδή την αντικοινωνική συμπεριφορά online;

Κατά τον ειδικό, δύο πράγματα: το περιεχόμενο της συζήτησης –τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο εκφράζονται οι άλλοι- και η διάθεση του εκάστοτε χρήστη. «Εάν δηλαδή είχατε μια κακή ημέρα, ή είναι Δευτέρα, τότε είναι πολύ πιθανότερο να τρολάρετε. Είστε πιο ευγενικοί το Σάββατο το πρωί» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο Cristian Danescu-Niculescu-Mizil έχει δημιουργήσει έναν αλγόριθμό που προβλέπει με ακρίβεια 80% πότε κάποιος βρίσκεται κοντά στο να εμφανίσει σημάδια διαδικτυακής βίας.

Παρατήρησε, επίσης, πως όταν οι χρήστες έχουν χρόνο να σκεφτούν πριν αναρτήσουν ένα σχόλιο τότε αυτό βελτιώνει το περιεχόμενο των συνομιλιών, κάτι που είναι ωφέλιμο για το σύνολο της συζήτησης. Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι παρότι αρκετοί άνθρωποι έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με φρικτές συμπεριφορές online, η πλειοψηφία των αλληλεπιδράσεων είναι θετικές.

Την ίδια ώρα, η δικαιολογημένη ηθική οργή μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά γεμάτα μίσος σχόλια στο Twitter, το Facebook ή άλλα κοινωνικά δίκτυα. Πρόσφατη βρετανική έρευνα έδειξε ότι τα αντισημιτικά σχόλια δεν αναπαράγονται τόσο γρήγορα ή τόσο πολύ όσο τα σχόλια των χρηστών που κατακρίνουν τις συμπεριφορές αυτών.

Όπως εξηγεί ο Cristian Danescu-Niculescu-Mizil, η διαπροσωπική κοινωνική συμπεριφορά διαμορφώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα κοινωνικά δίκτυα, όμως, υπάρχουν μόνο 20 χρόνια.

Και όσο η διαδικτυακή συμπεριφορά μας εξελίσσεται, πιθανώς να κάνουν την εμφάνισή τους και ορισμένα «σημάδια» -τα ψηφιακά ισοδύναμα των σημαδιών που φαίνονται στο πρόσωπο ενός ανθρώπου κατά τη διάρκεια μιας τετ-α-τετ επαφής - που θα βοηθήσουν στην εξομάλυνση των διαδικτυακών συζητήσεων.

«Είμαι αισιόδοξος…» λέει ο ειδικός, και ολοκληρώνει λέγοντας: «Είναι απλώς ένα διαφορετικό “παιχνίδι” και πρέπει να εξελιχθούμε…»

σιωπή !

Ο Μάρτιν Σκορσέζε προσεγγίζει την έννοια της θυσίας στη θρησκεία και τα ηθικά μηνύματα του χριστιανισμού, στο πέρασμα του χρόνου, αλλά και σε περιόδους έντονης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, αλλά και κρίσης αξιών. Η ταινία παρακολουθεί τις απέλπιδες προσπάθειες αιχμαλώτων μόνη καταφυγή των οποίων είναι η θρησκεία. Και έχει τόσα να πει στον σύγχρονο άνθρωπο, αρκεί να μην είναι προκατειλημμένος εναντίον της θρησκευτικότητας και της πίστης. Άλλωστε, όταν οι έννοιες αυτές δεν διαστρέφονται, είναι συστατικά μιας ελλίπουσας από όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής πνευματικότητας. To κείμενο που ακολουθεί έχει τη μορφή της συνέντευξης, αλλά στην ουσία είναι ο διάλογος ενός σκεπτόμενου χριστιανού με τον περίεργο και αμφισβητία εαυτό του. [TBJ]

Αφιερωμένο στον άγιο Ιωάννη Παύλο Β’, στον ιερέα Γιέρζι Ποπελούσκο και στον Νικολάι Στάινχαρτ

To 2016, άρχισε να προβάλλεται η Σιωπή (Silence), μια ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε που ο σκηνοθέτης τη δούλευε σχεδόν 25-30 χρόνια. Πείτε μου τις εντυπώσεις σας από αυτήν την ταινία. Ας ξεκινήσουμε έτσι. Και μετά να μιλήσουμε για τον Σκορσέζε.

Μου ξαναθέτεις το ερώτημα;

Το ερώτημα είναι οι εντυπώσεις σας από την ταινία∙ την είδατε κι όλας. Τι σας έχει μείνει από την ταινία; Ας ξεκινήσουμε από αυτό.

Θα έλεγα να ξεκινούσαμε με τη σημασία της ταινίας.

Τη σημασία.

Δηλαδή ποια είναι η σημασία της ταινίας και η στιγμή που γίνεται.

Σωστά.

Εντάξει;

Ναι, ναι.

Λοιπόν, κατ’ αρχάς πρέπει να δούμε σχετικά με τη σημασία, ότι είναι μια ομολογία πίστεως του Σκορσέζε –αυτό είναι καθαρό–, ότι παίρνει θέση σε μία στιγμή που ο χριστιανισμός είναι η υπ’ αριθμόν ένα θρησκεία υπό διωγμόν στον κόσμο, ότι υπάρχει το θέμα του ισλαμικού φονταμενταλισμού και της τρομοκρατίας... Οι χριστιανοί διώκονται στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική... Στην Ευρώπη έχουμε σφαγές ιερέων κατά τη στιγμή της θείας λειτουργίας, στη Γαλλία. Χτυπιούνται, βανδαλίζονται και βεβηλώνονται χριστιανικοί ναοί και στην Ελλάδα.

Και στην Ελλάδα;

Και στην Ελλάδα. Αλλά κυρίως το μεγάλο πρόβλημα είναι εκεί όπου υπάρχουν συμπαγείς ισλαμικοί πληθυσμοί, στις χώρες που έχουν αποικιοκρατική παράδοση. Κυρίως στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, πιο πρόσφατα και στη Γερμανία. Για όλα αυτά, το Χόλιγουντ είναι, το λιγότερο, αδιάφορο, για να μην πω εχθρικό απέναντι στη χριστιανική προβληματική. Ο Σκορσέζε έρχεται, με αυτή την ταινία να συνεχίσει μία παράδοση η οποία είχε διακοπεί, τη δεκαετία του 1950 και του 1960, όταν είχαμε μια σειρά πολύ σημαντικών ταινιών, χριστιανικού κινηματογράφου, όπου παραγωγός τους ήταν ένας Έλληνας, ο Σκούρας, από τους μεγαλύτερους παραγωγούς του Χόλιγουντ – είχε κάνει μια σειρά ταινιών λόγω της σχέσης του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα, ο οποίος του υπέβαλε την ιδέα ενός χριστιανικού κινηματογράφου, εξαιρετικής ποιότητας, βέβαια – με θεολογικές προϋποθέσεις θα έλεγα, περισσότερο καθολικές και προτεσταντικές. Αυτό όμως δεν αναιρεί τη σημασία και τη βαρύτητα αυτού του κινηματογράφου. Τώρα, ο Σκορσέζε μας επαναφέρει, μέσα από αυτό το φιλμ, σε ένα από τα πυρηνικά στοιχεία του χριστιανισμού και της εκκλησίας, που είναι το μαρτύριο. Πρέπει να θυμόμαστε έτσι ότι ο ιδρυτής της πίστεως, το ένα από τα τρία πρόσωπα της τριαδικής θεότητας, ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός, μαρτύρησε και ότι η Εκκλησία έχει, όπως είπα, ένα πυρηνικό στοιχείο, το μαρτύριο, τους μάρτυρες, την ομολογία πίστεως. Η μνήμη των μαρτύρων εορτάζεται κατά την ημέρα του θανάτου τους και αποκαλείται: «γενέθλιος ημέρα».

Το θέμα της ταινίας ήταν και για μένα μαρτύριο συνειδήσεως. Παρακολούθησα και μελέτησα την ταινία, αλλά και το μυθιστόρημα του Σουσάκου Έντο. Προσωπικώς, μάλιστα, την ταινία την είδα και βιωματικά, λόγω της εμπειρίας μου από τις σπουδές μου στην κομμουνιστική Ρουμανία – μου ανακάλεσε την περίοδο του κομμουνισμού, την κοινή εμπειρία για τη Ρωσία, πολλές χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και πολλές χώρες της Άπω Ανατολής: το Βιετνάμ, την Καμπότζη, το Λάος... Κοινό στοιχείο, ότι υπήρχαν και εκεί χριστιανοί, όπως υπήρχαν στη Ρωσία και στην Κίνα. Και σε αυτές τις χώρες, πολλοί χριστιανοί αντιμετώπισαν το μαρτύριο, το οποίο προσεγγίζει το μυθιστόρημα του Έντο και το φιλμ του Σκορσέζε. Ο αμερικανός σκηνοθέτης, μάλιστα, προσεγγίζει το μαρτύριο με συνέπεια, συνειδητά, χωρίς να κάνει καμία υποχώρηση και κανέναν συμβιβασμό με το πνεύμα της απιστίας, το οποίο κυριαρχεί στην εποχή μας, δίνοντας αυτή την τραγωδία που, όπως προανέφερα, ξεκινά από τη γέννηση του χριστιανισμού και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο Σκορσέζε λοιπόν και ο Έντο ξυπνάνε μνήμες, θυμίζοντάς μας αυτή τη διαρκή ιστορία του μαρτυρίου, των μαρτύρων και της ομολογίας πίστεως, από τους πρώτους αιώνες μέχρι τη νομιμοποίηση του χριστιανισμού, περνώντας σε μία άγνωστη για πολλούς ιστορία, που έχει να κάνει με μία θρησκεία η οποία και στις μέρες μας παραμένει ανεκτική. Η ταινία ξυπνάει επίσης τις μνήμες του φοβερού διωγμού που έγινε στις, πρώην πια, κομμουνιστικές χώρες, αν και πριν από την κατάρρευση του κομμουνισμού το μαρτύριο και ο διωγμός των χριστιανών ήταν πιο ήπιος. Ιδίως αν συγκρίνουμε με την επιβολή του κομμουνισμού στη Ρωσία το 1917, αλλά και στις άλλες κομμουνιστικές χώρες, όπου αποσχηματίζονταν οι ιερείς, είτε επειδή οι ίδιοι δεν μπόρεσαν να υποστούν το μαρτύριο, όπως φαίνεται στο φιλμ του Σκορσέζε, είτε επειδή δεν άντεξαν – υπήρχαν, ασφαλώς, και αυτοί που πήραν το ρίσκο των παράνομων λατρευτικών συνάξεων πιστών. Αυτό γινόταν οπουδήποτε. Και στη Ρουμανία και στην Ουγγαρία και στην Πολωνία. Ανάλογα βέβαια με την παράδοση∙ είτε καθολική, προτεσταντική, είτε ορθόδοξη. Το ίδιο όπως είπα, συνέβαινε και στην Άπω Ανατολή, στο Βιετνάμ, στο Λάος και στην Καμπότζη από ιερείς ή πάστορες, άλλων ομολογιών, οπότε υπάρχει ακόμα μια παραπομπή στο μαρτύριο των χριστιανών στις κομμουνιστικές χώρες. Επίσης, έρχεται στη μνήμη το μαρτύριο των ελλήνων κληρικών και πιστών, την περίοδο 1943-1949, όπου χιλιάδες κληρικοί και πιστοί εκδιώχθηκαν από το ΚΚΕ, από το στρατό του τότε ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, ο οποίος στην πορεία μετονομάστηκε σε Δημοκρατικό Στρατό. Δυστυχώς, τέτοιες ταινίες όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με την προσέγγιση του κινηματογράφου δεν μπορούν να τις κατανοήσουν, γι’ αυτό μη διαβάζετε κριτικές – ιδίως όταν δεν αφορούν μια ταινία είδους, ένα θρίλερ, π.χ., ή ένα μελόδραμα. Σε τέτοιες ταινίες μάλιστα ο καθένας κάνει τις προβολές του.

Προσωπικώς, θέλω την ημερομηνία που σταυρώθηκε ο ιερέας στη διάρκεια του Εμφυλίου. Τον σταυρώσανε ανήμερα τη Μεγάλη Παρασκευή. Θα πρέπει να βρω την ημερομηνία που τον σταυρώσανε. Έχω βρει και τους διαλόγους. Θα βάλουμε και το διάλογο. Είναι πολύ σημαντικό, γιατί θα δεις ότι έχει σχέση με ταινία. Δηλαδή, βρήκα φοβερές συμπτώσεις. Κατάλαβες; Πρέπει να ξέρεις ότι για να ξεκινήσει ένα θέμα πρέπει πάντοτε να το φέρνεις όχι στα μέτρα σου, αλλά να το φέρνεις στα μέτρα της κοινωνίας που το προσεγγίζει. Πρέπει να μιλήσεις στον θεατή με ελληνικά παραδείγματα. Είναι όπως η τραγωδία. Αν την κάνει ένας ιάπωνας σκηνοθέτης, πρέπει να βρει τις ιαπωνικές αναφορές.

Μιλάμε για τον Πατέρα Γεώργιο Σκρέκα τώρα;

Ναι, ναι. Ο νεομάρτυρας πατήρ Γεώργιος Σκρέκας σταυρώθηκε τη Μεγάλη Παρασκευή, στις 27 Μαρτίου 1947. Εκτός από τον πατέρα Γεώργιο Σκρέκα, είχαμε και άλλες σταυρώσεις ιερέων, την περίοδο του Εμφυλίου, ώς το 1949. Κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του, οι κομμουνίστριες αντάρτισσες, του είπανε: «γιατί δεν προσεύχεσαι στον Χριστό να έρθει να σε σώσει;» και οι κομμουνιστές αντάρτες, είπαν: «εσύ που πιστεύεις στον Χριστό, θα σε σταυρώσουμε σαν εκείνον την ίδια μέρα». Βλέπουμε λοιπόν ότι το φιλμ ξυπνάει τις μνήμες των μαρτύρων και του μαρτυρίου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Αναφέρθηκα στο ελληνικό παράδειγμα, γιατί το μαρτύριο το οποίο βίωσε και η Ελλάδα από το συγκεκριμένο Κομμουνιστικό Κόμμα και το στρατό του, τον Δημοκρατικό Στρατό, και τα μαρτύρια που υπέστησαν οι κληρικοί, είτε αποσιωπώνται είτε είναι άγνωστα. Γι’ αυτό θα αναφέρω το βιβλίο του μακαριστού μητροπολίτη Λήμνου Διονυσίου: Εκτελεσθέντες και μαρτυρήσαντες κληρικοί 1941-1949, πιστοί άχρι θανάτου. Επίσης, ένα άλλο θέμα σχετικό με την τραγική επικαιρότητα είναι ο ισλαμικός αριστερισμός ή αριστερός ισλαμισμός κυρίως στη Γαλλία, όπου γάλλοι διανοούμενοι μαρξιστές και κομμουνιστογενείς αριστεροί υποστηρίζουν το Ισλάμ, το φανατικό Ισλάμ, το ριζοσπαστικό και το τρομοκρατικό – επειδή είναι εναντίον του καθολικισμού, γι’ αυτό θεωρούν ότι είναι ένα εργαλείο το οποίο θα εκμηδενίσει τον καθολικισμό, τον χριστιανισμό στη Γαλλία. Ο Σκορσέζε, λοιπόν, από τη σκοπιά του, δίνει όλη την ιστορία, με αφορμή το μαρτύριο των ιαπώνων χριστιανών. Ξυπνάει τις μνήμες από τα μαρτύρια και τους μάρτυρες, από τη γέννηση του χριστιανισμού μέχρι τα πιο πρόσφατα που είπα που ζήσαμε στον εικοστό αιώνα, είτε στις πρώην κομμουνιστικές χώρες, όπου δεκάδες εκατομμύρια πιστοί εξοντώθηκαν, ιερά σύμβολα και ιερά βιβλία κάηκαν, ναοί γκρεμίστηκαν και οι πιστοί ιερείς και αρχιερείς σύρθηκαν στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, εξόντωσης και θανάτου, στα γκουλάγκ. Για τα γκουλάγκ, υπάρχουν σημαντικά λογοτεχνικά κείμενα/μαρτυρίες, όπως το Αρχιπέλαγος γκουλάγκ του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν (στα ελληνικά, εκδ. Πάπυρος), ή οι Ιστορίες από την Κολιμά του Βαρλάμ Σαλάμοφ (στα ελληνικά, εκδ. Ίνδικτος). Για τον εμφύλιο στη χώρα μας παραπέμπω σε δυο σημαντικά λογοτεχνικά βιβλία, στην Ορθοκωστά του Θανάση Βαλτινού (Βιβλιοπωλείον της Εστίας) και στο μυθιστόρημα του Σωτήρη Δημητρίου, Σαν το λίγο το νερό (Πατάκη).

Να μιλήσουμε για την ταινία;

Το 1988, ο Σκορσέζε διάβασε με μεγάλο θαυμασμό τη Σιωπή, το μυθιστόρημα του ιάπωνα καθολικού συγγραφέα Σουσάκου Έντο, ο οποίος γεννήθηκε το 1923 και πέθανε το 1996. Το βιβλίο αυτό έφτασε στα χέρια του μετά την προβολή του Τελευταίου πειρασμού. Τον συνεπήρε πάρα πολύ και νομίζω ότι, τελικά, αυτό το βιβλίο οδήγησε στην ταινία που στην ουσία είναι η ζωή του. Έχει δηλαδή όλη την αγωνία και το μαρτύριο συνειδήσεως του σκηνοθέτη με την πίστη – μην ξεχάσουμε ότι γεννήθηκε από δύο ηθοποιούς πολύ πιστούς καθολικούς. Μεγάλωσε στη μικρή Ιταλία, σε μια συνοικία της Νέας Υόρκης, γύρω του ήταν ο υπόκοσμος, η φτώχεια, η αθλιότητα, και αυτός είχε δύο διεξόδους: τον κινηματογράφο και την εκκλησία. Και τελικά, μόλις ήρθε στα χέρι του αυτό το βιβλίο, διαπίστωσε ότι συμπυκνώνει όλη την πνευματική του αναζήτηση και όλη την αγωνία του. Δείτε, σε όλο του τον κινηματογράφο, ακόμη και αν ασχολείται με γκάνγκστερ ή με μουσικούς, όλη η θεματική του πάντοτε περιστρέφεται γύρω από την αγάπη, τη θυσία, την αλληλεγγύη, την πίστη, την πτώση, τη σωτηρία... Τα πάντα στον κινηματογράφο του Σκορσέζε κινούνται γύρω από τα πάθη που είναι «η ασκητική» και «το μαρτύριο της συνείδησης». Το φιλμ υπηρετεί με απόλυτη συνέπεια το μυθιστόρημα. Μια συζήτηση για την ταινία, πάντως, έχει νόημα πρώτα να αρχίζει από το μυθιστόρημα του Έντο, που ισοδυναμεί με ένα άλλο πολύ μεγάλο μυθιστόρημα στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, Η δύναμη και η δόξα του Γκράχαμ Γκρην (Ζαχαρόπουλος). Το μυθιστόρημα του Έντο εκδόθηκε το 1966 και στην Ιαπωνία και αμέσως δημιουργήθηκε θόρυβος. Περιγράφει το διωγμό που υπέφεραν οι χριστιανοί στο τέλος του δέκατου έβδομου αιώνα. Την περίοδο 1637-1638, ξέσπασε μια εξέγερση των χριστιανών στην Σιμαμπάρα κατά της φεουδαρχίας: οι ιάπωνες χωρικοί ζούσαν τρομερή καταπίεση, με υπερφορολόγηση, καταδικασμένοι σε εξαθλίωση και στην εκμετάλλευσή τους από την ιαπωνική φεουδαρχία του Σογκούν και των Σαμουράι. Τότε, με τη βοήθεια ιερέων των ιησουιτών, ξέσπασε η εξέγερση, η οποία καταπνίγηκε στο αίμα. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε κάτι που συνήθως δεν αναφέρεται. Ότι ο χριστιανισμός, πέρα από την βασιλεία των ουρανών, έχει μια βαθιά κοινωνική και πολιτική διάσταση και εξ αρχής δημιουργεί μια παράδοση ισότητας, ελευθερίας, κοινωνικής δικαιοσύνης, την οποία ένας άλλος σκηνοθέτης, ο Αντρέι Ταρκόφσκι, προσεγγίζει στην ταινία του Αντρέι Ρουμπλιόφ. Το στόρι του βιβλίου από το οποίο εμπνεύστηκε ο Σκορσέζε, πάντως, κινείται γύρω από τη ζωή ενός ιησουίτη Πορτογάλου, του Κριστοβάο Φερέιρα, ο οποίος έζησε μεταξύ του 1580 και του 1650 και ο οποίος, κάτω από τη φρίκη των τρομερών βασανιστηρίων τα οποία υφίσταται, αναγκάζεται να «αποστατήσει» από την πίστη του και να αλλάξει όνομα. Λοιπόν τώρα, το πρόσωπο του Φερέιρα, είναι κάτι αντίστοιχο με το πρόσωπο του Κουρτς από το μυθιστόρημα του Τζόζεφ Κόνραντ Στην καρδιά του σκότους (Πατάκη) – είναι το βιβλίο στο οποίο ο Κόπολα στήριξε την Αποκάλυψη τώρα. Ό,τι είναι ο Κουρτς στην Αποκάλυψη, το ίδιο είναι αυτός ο ιησουίτης πορτογάλος ιερέας, ο Φερέιρα. Ο οποίος διηγείται την ιστορία δύο νέων ιερέων ιησουιτών, του Ροντρίγκεζ και του Γκαρούπε, οι οποίοι φεύγουν από το Μαρόκο και φτάνουν στην Ιαπωνία για να γνωρίσουν την αλήθεια για τον μέντορά τους.

Κάποιοι επικριτές του Έντο θεώρησαν ότι Η σιωπή είναι αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα, με όρους θεολογικούς, γιατί υποστηρίζει το ιδιωτικό βίωμα της πίστης και το ανώφελο του μαρτυρίου. Το έργο του ιάπωνα συγγραφέα δείχνει τον αγώνα της πίστης σε καταστάσεις ακραίου πόνου, οδύνης, βασανιστηρίων και μαρτυρίου, όπου δοκιμάζεται η απαντοχή και η ανθρώπινη αντίσταση, βιώνοντας έτσι το μαρτύριο που συγκρούεται με τη σιωπή του Θεού. Η σιωπή δεν έχει εύκολες λύσεις και βεβαιότητες πάνω στο θέμα της πίστης. Το μυθιστόρημα, λέει η καθολική συγγραφέας Φλάνερι Ο' Κόνορ, πρέπει να μπαίνει σε μία ζώνη, σε ένα πεδίο στο οποίο μεγάλο μέρος καταλαμβάνει η ιδιοκτησία του Εχθρού. Και πρέπει να συγκρούεται, να αντιπαρατίθεται με το πρόβλημα του κακού και του πόνου. Να δείχνει τα μαρτύρια και τις οδύνες της πίστης στο μέσον ενός πάρα πολύ σκληρού διωγμού. Τελικά, Η σιωπή περιγράφει με λεπτομέρεια τα μαρτύρια τα οποία υπέστησαν οι ιάπωνες χριστιανοί, ενώ με πνευματική δύναμη και θεολογική πυκνότητα εκθειάζονται ο ηρωισμός και το μεγαλείο του μαρτυρίου. Σύμφωνα μάλιστα με τη θεολογία του μυθιστορήματος, ο Χριστός, εκ των πραγμάτων, θέλησε να σώσει και τον Ιούδα, γνωρίζοντας ότι σε κάθε Ιούδα αναπνέει ένας εν δυνάμει Πέτρος.

Ο Ροντρίγκεζ, ο κεντρικός ήρωας, το επαναλαμβάνω, λέει ότι ο Χριστός είπε στον μυστικό δείπνο του Ιούδα: «κάνε ό,τι πρέπει να κάνεις γρήγορα». Τι να αισθάνθηκε ο Χριστός όταν απηύθυνε αυτές τις λέξεις στον άνθρωπο ο οποίος θα τον πουλούσε για τριάντα αργύρια; Άραγε του μίλησε με οργή και μίσος; Ή αυτές οι λέξεις που του είπε γεννήθηκαν από αγάπη;

Στο σημείο αυτό κάνω τον εξής συλλογισμό. Εάν οι λέξεις του ήταν οργισμένες, ο Χριστός την ίδια στιγμή θα αρνιόταν τη σωτηρία ενός και μοναδικού ανθρώπου από όλους τους ανθρώπους στον κόσμο. Ο Ιούδας θα μαστιγωνόταν από το μαστίγιο της οργής του Χριστού και δεν θα σωζόταν. Ο Κύριος, όμως, δεν μπορούσε να εγκαταλείψει στη μοίρα του έναν άνθρωπο σε πτώση για πάντα στην αμαρτία. Δεν θα μπορούσε να ήταν έτσι. Ο Χριστός προσπάθησε να σώσει τον Ιούδα και, αν δεν ήταν έτσι, δεν είχε κανένα νόημα ότι τον Ιούδα τον έκανε έναν από τους μαθητές του. Η σιωπή, λοιπόν, μας μαθαίνει την ευσπλαχνία του Θεού, ότι μοιράζεται τον πόνο. Το πιο αμφιλεγόμενο σημείο στο μυθιστόρημα του Έντο και στο φιλμ του Σκορσέζε είναι η λύση της πλοκής η οποία αθετείται από τους ιερείς Φερέιρα και Ροντρίγκεζ: αποστατούν κι οι δύο από την πίστη αλλά συνεχίζουν το έργο του Ευαγγελισμού στην παρανομία. Ο Σκορσέζε θίγει και αυτό το θέμα: μπορεί η πίστη να εκφράζεται δημόσια και να έχουν άποψη οι χριστιανοί ή θα περιοριστεί στους τέσσερις τοίχους;

Και το μαρτύριο;

Έντο και Σκορσέζε λένε ότι «ο Θεός δεν θέλει να φεύγουμε από το μαρτύριο», επίσης όμως «δεν θέλει αστόχαστα και απερίσκεπτα να πέφτουμε, να μαρτυρούμε». Ή επίσης από δική μας απερισκεψία, να μαρτυρούν οι αδερφοί μας. Αυτό όμως δεν είναι άλλοθι για δειλούς που σωπαίνουν ή υποχωρούν από την πίστη τους, επιδιώκοντας άλλες ανταμοιβές που τους προσφέρει ο κόσμος, ενώ την ίδια στιγμή οι θαρραλέοι θυσιάζονται. Επί τη ευκαιρία, ας μπούμε λίγο και στη μορφή της ταινίας του Σκορσέζε. Ο σκηνοθέτης εγκαταλείπει συνειδητά τη χρήση της μουσικής. Η ταινία έχει μόνο φυσικούς ήχους και σιωπές. Μια μέθοδος που επιτρέπει στο σκηνοθέτη να προβάλει την ουσία του μυθιστορήματος κινητοποιώντας τους στοχαστικούς θεατές. Μάλιστα, σε κάποιες στιγμές, όπως είναι η σκηνή του θανάτου του ιερέα Γκαρούπε που πνίγεται, φαίνεται ότι ο σκηνοθέτης κρατά απόσταση. Αυτό δεν ισχύει όμως και δεν μπορούμε να πούμε ότι παίρνει απόσταση από το μαρτύριο των ιαπώνων χριστιανών. Εδώ υπάρχει μία συγκλονιστική σκηνή...

Ναι;

...είναι η σκηνή του αργού θανάτου των χριστιανών που είναι σταυρωμένοι στην ακρογιαλιά. Η θάλασσα ανεβαίνει σιγά σιγά και απλώνεται, θα τους πνίξει αργά και βασανιστικά. Και μόνο από αυτή τη σκηνή φαίνεται αυτή η θέση του σεβασμού και, θα έλεγα, της ταύτισης του Σκορσέζε με τους χριστιανούς. Εκεί δηλαδή φαίνεται φανερά η θέση την οποία παίρνει ο σκηνοθέτης. Επίσης, μία άλλη κρίσιμη στιγμή είναι όταν ο πατέρας Ροντρίγκεζ, ο οποίος ερμηνεύεται με μαγικό τρόπο από τον Άντριου Γκάρφιλντ και ο οποίος ενσαρκώνει με εξαιρετικό τρόπο αυτό το δισυπόστατο που έχει ο χαρακτήρας του, τη θρησκευτική φλόγα, την πίστη του απ’ τη μια, από την άλλη την ευθραυστότητα του προσώπου. Εδώ φαίνεται και η μαεστρία του Σκορσέζε σε σχέση με τον συγγραφέα, ο οποίος ακούει καθαρά και σε αντήχηση τη φωνή του Χριστού. Και όχι τη φωνή της συνείδησης, δηλαδή της δικής του, του πατέρα Ροντρίγκεζ. Εκεί μιλάει ο Χριστός. Μάλιστα, ο Ροντρίγκεζ, εκείνη την στιγμή αποφασίζει -είναι αυτή η στιγμή ας πούμε, η τραγική γι’ αυτόν, για να σώσει την ζωή των άλλων χριστιανών- να πατήσει το σταυρό που του φέρνουν οι βασανιστές του, οι Ιάπωνες, και ακούμε την φωνή του Χριστού που λέει: «Πάτησέ με. Ήρθα στον κόσμο για να με πατήσετε, γι’ αυτό σήκωσα το σταυρό για να σηκώσω και να μοιραστώ τον πόνο, το μαρτύριο, τα βάσανα, τις οδύνες σας».

Πρέπει, τέλος, να επισημάνουμε ότι ο Σκορσέζε, ακολουθώντας την πρόθεση του Έντο, στο τέλος υποβάλλει στους θεατές ένα κωδικοποιημένο μυστικό -σαν να κλείνει το μάτι στον θεατή-, ότι ο πατήρ Ροντρίγκεζ συνέχισε να ευαγγελίζεται μυστικά ακόμη και στους φρουρούς, οι οποίοι τον υπηρετούσαν.

Ο Σκορσέζε δεν εγκατέλειψε ποτέ τον πρωταγωνιστή του, δηλαδή τον πατέρα Ροντρίγκεζ, και ο Ροντρίγκεζ ποτέ δεν σταμάτησε να κηρύττει το ευαγγέλιο ανάμεσα στα πρόσωπα που τον συνόδευαν. Τώρα, επιλογικά, θα πω ότι το φιλμ όπως και το βιβλίο είναι έργο πίστης δύο καθολικών, συνειδητών καθολικών, του Έντο και του Σκορσέζε, και όπως έλεγε η επίσης μεγάλη καθολική αμερικανίδα συγγραφέας, Φλάνερι Ο' Κόνορ, εκ των σημαντικών συγγραφέων του εικοστού αιώνα, δεν δραπετεύει και δεν αποφεύγει να μπει σε αυτό το εχθρικό περιβάλλον για να αναμετρηθεί με τους δαίμονες οι οποίοι επιτίθενται θέτοντας την πίστη μας σε δοκιμασία...

Τα υπόλοιπα στην οθόνη σας,....

+Γεώργιος Παπαθανασίου